سلام عزیزان امروزه چای در بین مردم از جایگاه خاصی برخوردار است .از چای در مهمانی ها و مجالس مختلف استفاده می شود، به همین علت نحوه درست کردن و وسیله مورد استفاده برای درست کردن آن از اهمیت زیادی برخوردار می باشد که در این مطلب انواع مختلف سماور ،کتری ،قوری ، چای ساز را به شما دوستان معرفی خواهم کرد. سماوَر (به روسی: Самовар) معمولأ وسیله‌ای فلزی می باشد که برای آماده کردن چای بکار می‌رود. واژه سماور از زبان روسی آمده و در آن زبان معنی آن «خودجوش» می باشد. بطور سنتی، مرکز تولید سماور در ایران، […]
سلام عزیزان
امروزه چای در بین مردم از جایگاه خاصی برخوردار است .از چای در مهمانی ها و مجالس مختلف استفاده می شود، به همین علت نحوه درست کردن و وسیله مورد استفاده برای درست کردن آن از اهمیت زیادی برخوردار می باشد که در این مطلب انواع مختلف سماور ،کتری ،قوری ، چای ساز را به شما دوستان معرفی خواهم کرد.
سماوَر (به روسی: Самовар) معمولأ وسیله‌ای فلزی می باشد که برای آماده کردن چای بکار می‌رود. واژه سماور از زبان روسی آمده و در آن زبان معنی آن «خودجوش» می باشد.
بطور سنتی، مرکز تولید سماور در ایران، شهر بروجرد در استان لرستان بوده است. بیشتر سماورهای تولید بروجرد از جنس ورشو و برنج می باشند. سماور یک عبارت روسی به معنی «خود جوش» و مرکب از دو واژه Cam به معنی خودش وVar به معنی پختن است. این ظرف دارای یک مخزن آب می باشد که برای آماده کردن چای و موارد دیگر به کار می رود.
تاریخچه سماور
اولین بار در دوره صفویه قهوه به عنوان یک نوشیدنی وارد ایران شد و در زمان شاه عباس اول، مصرف آن در دربار برای پذیرایی از مهمانان معمول شد و آبدارخانه‌هایی به همین منظور دائر گردید. در همین زمان در بیشتر شهرهای بزرگ ایران قهوه خانه‌های متعددی دائر گردید که محل سرگرمی و میعادگاه شاعران، هنرمندان و اهل دل بود. به مرور زمان قهوه خانه در شمار یکی از واحدهای معتبر صنفی در آمد و قهوه چی گری یکی از شغلهای رسمی و شناخته شده در جامه گردید. اغلب این مراکز را قهوه چیانی میگرداندند که از پهلوانان و لوطیان و جوانمردان یا معتمدان ویا ریش سفیدان محله به شمار می‌رفتند.
مولف تذکره الملوک در بیان مشاغل دوره صفویه از صاحب جمع قهوه خانه نام برده و نوشته‌است که قهوه دانهای طلا، نقره، مس، قرا آفتابه، قهوه بریان، پیاله و سینی تحویل مشارٌ‌الیه می‌شده همچنین برای وی مواجبی نیز تعیین می‌نمودند.
قهوه چی باشی به کسی گفته می‌شود که قهوه خانه یا آبدار خانه دربار را می‌گرداند و در دوره قاجار منصب قهوه چی باشی گری را به خدمتگذاران صدیق و وفادار و معتمد خود اعطا می‌کردند.
در آغاز از سماور برای تهیه قهوه استفاده می‌شده است، اما بعدها که چای وارد ایران شد از آن برای آماده کردن چای نیز استفاده می شد.
اولین سماور ساخت روسیه در شهر تولا (Tula) در تاریخ۱۸۲۰ میلادی ساخته شد که بعدها این شهر به عنوان مرکز تولید سمار روسیه مشهور شد. تا تاریخ ۱۹۰۰ میلادی چهل کارخانه سماور سازی در آن فعالیت داشت برخی از سماورهای روسی دارای مهرهایی به صورت منفرد یا مزدوج می‌باشند. این مهرها که اغلب دارای دارای تاریخ هستند نشان دهنده این می باشد که کارخانه سازنده در نمایشگاهای برگزار شده در سالهای مختلف امتیازهایی از طرف حکومت وقف کسب نموده و مهر مورد نظر به نوعی مشخص کننده کیفیت و اهمیت کالا بوده است.
برای اولین بار سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادر شاه افشار وارد ایران شد . پایان دوران صدارت امیر کبیر که وی ،صنعتگران ایرانی را به ساخت سماور تشویق کرد این وسیله از کالاهای وارداتی بود.
در اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار که نوشیدن چای رواج یافته بود، صنعت سماور سازی در شهرها و روستاها و در میان عشایر رونق گرفت و دواتگران در ابتدا ابزار کتاب را ساخته و از آن پس انواع سماور و وسائل مربوط به آن مانند جام یا لگنچه و پارچ می‌ساختند.
گاهی سماور توسط ورشو سازان با آلیاژ نیکل و نقره ساخته می‌شد که همزمان با آن اسباب و وسائل تفننی برای نوشیدن چای نیز ابداع شد.
کاربری
اولین سماورهای ساخته شده دارای ظاهری بسیار ساده بودند اما بعدها در شکلها و اندازه‌های متنوع و بسته به نحوه استفاده مردم تولید گردیدند. اغلب سماورهای کوچک در خانه‌ها و دفاتر مورد استفاده قرار می‌گرفتند و برخی از آنها در اندازه‌های بزرگتر برای استفاده در مکانهای عمومی مانند قهوه خانه‌ها، رستورانها و قطارهای مسافر بری و چهارراها کاربرد داشتند.
سماورهایی که بیشتر در حمل ونقل از آنها استفاده می‌شد دسته و پایه هایشان تاشو بودند و برخی از آنها نیز محل خاصی برای پخت غذا داشتند.
انواع
امروزه انواع مختلف سماور از جنس برنج، نیکل، نقره، استیل و… ساخته می‌شود که در دوره‌های مختلف تغییراتی در این وسیله به وجود آمده است.
درابتدا سماورها دارای ساختمانی بودند که دارای مخزنی برای جوش آوردن آب بود، اما میان مخزن سماورهای زغالی تنوره یا لوله‌های عمودی برای روشن کردن زغال در آن تعبیه شده بود، پس از آن همزمان با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از سوختهای نفت، گاز و انرژی الکتریکی، سماورهای نفتی، گازی وبرقی تولید شدند.
بعضی از سماورهای زغالی را نیز با اندکی تغییر و تعبیه یک مخزن نفت فیتیله دار در قسمت پایه تبدیل به نفتی می‌نمودند.امروزه در شهرهای بزرگ با جایگزین شدن انرژی گاز و برق به ندرت از سماورهای نفتی استفاده می‌شود.
با نگاهی به تاریخچه کشت چای متوجه می شویم که اولین بار در سال۱۳۰۲ قمری، محمد حسین اصفهانی اقدامهای برای وارد کردن تخم و بوته چای به عمل آورد که به نتیجه نرسید و پس از وی کاشف السلطنه برای وارد کردن بذر و نهال چای از هند اقدام کرد که در سال۱۳۱۹موفق شد اولین باغ چای را در لاهیجان با همکاری دولت احداث کند. اما پس از آن صرف چای که قبلاً تشریفاتی و به صورت تفننی به شکل یک رسم روزمره در هنگام صبحانه، نهار، شام و گاهی اوقات بین روز مرسوم گشت.
اکنون سماور یکی از وسائل ضروری می باشد که بیشتر نوع گازی آن مورد استفاده منازل، شرکتها، رستورانها و… قرار می‌گیرد. مکانهای عمومی و قطارها نیز از کتریهای بزرگ برقی استفاده می‌شود.
راهنمای خرید سماور، قوری، کتری، و چای ساز
سماور، کتری و قوری های روگازی، کتریهای برقی یا انواع چای ساز‌ها از معمول‌ترین وسایل دم کردن چای به شمار می‌روند؛ وسایلی که هر کدام سهمی از میزان فروش لوازم خانگی را در اختیار دارند. اما هر کدام از این کالا‌ها دارای انواع گوناگونی می باشند که انتخاب بین نمونه‌های گوناگون خرید را برای افراد مشکل می‌کند.
سماور
سماورهای برقی با توجه به گرانی و همچنین کمبود برق این روز‌ها کمتر از نمونه‌های گازی مورد توجه قرار می‌گیرند. در نتیجه می‌توان گفت در میان سماورها نمونه‌های گازی پرمخاطب‌تر هستند. البته هنگام خرید سماورهای گازی باید به این موضوع دقت کنید که برخی از این سماورهای گازی، فاقد ترموکوپل بوده و این امر می‌تواند یک امتیاز منفی برای آنها محسوب شود. ترموکوپل، جریان گاز را هنگام خاموش شدن سماور به علت وزش باد و یا قطع موقتی گاز، کاملا قطع و از انتشار گاز در منزل جلوگیری می‌کند. در نتیجه استفاده از سماور گازی فاقد ترموکوپل می‌تواند منجر به بروز خسارات جبران ناپذیری شود.
در هنگام خرید سماور توجه داشته باشید که سماور دارای نشان استاندارد باشد. حال سماور برقی یا گازی باشد فرقی نمی‌کند، ولی وجود این نشان از اهمیت زیادی بر خوردار است. همچنین سماوری خریداری کنید که دارای برچسب انرژی باشد.
امروزه اغلب سماورها بدون تنوره ساخته می شوند که همین امر باعث دیرتر جوش آمدن آب سماور می شود اما این سماورها آب بیشتری را در خود دخیره می کنند.
کتری و قوری
با توجه به این موضوع که استفاده از کتری‌ها و قوری‌های روگازی آسان می باشد و این کالا قیمتی کمتر از سایر وسایل دم آوردن چای دارد، می‌توان گفت این کالا هم جزو پرمخاطب‌ها به حساب می‌آیند.
کتری‌ها و قوری‌های روگازی در انواع گوناگونی مانند: آلومینیوم، پیرکس، تفلون و … ساخته شده‌اند در بازار موجود می باشند که این روز‌ها استفاده از نمونه‌های پیرکس و تفلونی مرسوم‌تر از سایر نمونه‌ها است.
در بین قوری‌ها می‌توان گفت، قوری‌های شیشه‌ای با دسته پلاستیکی در بین مردم بیشتر رایج می باشند. اما ما خرید و استفاده از این نوع قوری‌ها را به شما توصیه نمی‌کنیم. زیرا ممکن است دسته پلاستیکی قوری در اثر حرارت، ذوب و یا شل شود و وقتی که شما آن را برمی دارید، این دسته بشکند و موجب سوختگی شود.
به نظر می‌رسد بهترین انتخاب در این زمینه می‌تواند نمونه‌هایی باشد که جنس بدنه و دسته یکی باشد. مثلا اگر قوری شما استیل است، دسته‌اش هم استیل باشد و اگر شیشه‌ای است، دسته‌اش هم از جنس شیشه باشد. فقط حواستان باشد که شیشه و فلز، جزو مواد رسانا هستند و شما باید برای بلند کردن آنها از روی حرارت، از دستگیره استفاده کنید. قوری های چینی برای دم کردن چای مناسب تر می باشند زیرا چای در آن سیاه نمی شود و تغییر رنگ نمی دهد .چای در قوری های استیل سیاه می شود و رنگ دلخواه را به شما نخواهد داد .در مورد کتری هم باید بگوییم که بهتر است از کتری‌هایی استفاده کنید که روی درشان منفذی برای خروج بخار آب وجود داشته باشد.
اگر این منفذ روی در کتری نباشد، همه بخار آب به راحتی از لوله کتری خارج نمی‌شود و در نتیجه، آب روی شعله سر رفته و باعث خاموش شدن آن می‌شود. خاموش شدن شعله و پخش گاز هم که نتیجه‌ای جز آتش سوزی در پی نخواهد داشت.
در هنگام خریدن کتری به این نکته هم توجه داشته باشید که کتری را انتخاب کنید که یک درپوش فلزی توری مانند، علاوه بر درپوش اصلی داشته باشد. در این صورت می‌توانید به راحتی قوری را در هر اندازه‌ای که باشد، برای دم کشیدن چای بالای کتری قرار دهید و نگران واژگون شدن آن نباشید.
خرید کتریهای سوت دار که پس از جوش آمدن آب، سوت می‌کشند هم برای افرادی که مشغله کاریشان زیاد است و وقت انتظار کشیدن برای پی بردن به زمان جوشیدن آب را ندارند، مناسب به نظر می‌رسد.
چای ساز
چای ساز یکی از کالاهای مدرن برای دم کردن چای می باشد که طی سال‌هایی که از حضورش در بازار می‌گذرد بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این کالا در انواع گوناگون دوقلو، رو در رو و برندهای متنوعی دیگری نیز به بازار عرضه شده است.
به طور کلی چای‌سازهایی که در بازار موجود هستند بیشتر از نوع پلاستیکی، پیرکس و شیشه‌ای، سرامیکی یا استیل می باشد. بهانه کمبود وقت بهترین بهانه برای استفاده از این کالای برقی پرمصرف در بین مردم است که عذر چندان موجهی هم به حساب نمی‌آید!
تجمع رسوب آب روی آن و خوب دم نکشیدن و خوش طعم نشدن چای از جمله دلایلی هستند که باعث می‌شوند که خرید این محصول را به شما پیشنهاد نکنیم. اما اگر قصد دارید که از چای ساز استفاده کنید، بهتر است نوع استیل یا پیرکس و سرامیکی آن را به پلاستیکی‌اش ترجیح دهید. زیرا برق، باعث حرارت دیدن دسته کتری یا قوری چای ساز نمی‌شود. بنابراین خریدن چای سازهایی که دسته‌شان پلاستیکی است، نمی‌تواند مشکل چندانی را برای شما به وجود آورد.
در حقیقت چای ساز یکی از بی‌خطر‌ترین و امن‌ترین دستگاه‌های دم آوری چای می باشد. زیرا سیستم ساخت آن نیز بسیار ساده است که شامل یک کتری و یک قوری است که کتری به وسیله یک المنت داخلی گرم می‌شود و قوری هم روی یک صفحه گرم نگهدارنده قرار می‌گیرد.
روشن و خاموش شدن این دو نیز توسط یک مدار الکتریکی ساده کنترل شده و اگر هم آب داخل کتری تمام شود، دستگاه به طور خودکار خاموش می‌شود.
قوری‌ها بسته به برند، دارای صافی ثابت یا قابل جدا شدن هستند که نوع ضد زنگ و ضد رسوب آن نیز موجود است. برای جلوگیری از ایجاد لایه چربی روی چای هنگام استفاده از چای ساز قبل از هربار استفاده قوری و صافی آن را به طور کامل با آب سرد بشویید.
همچنین چای سازهای دیجیتال این امکان را فراهم می‌کنند تا دمای قوری را به دلخواه تنظیم کنید. برای خرید حتی الامکان چای ساز خود را از بین برندهای شناخته شده انتخاب کنید تا علاوه بر ایمن بودن خیالتان از طول عمر بالای دستگاه نیز راحت باشد.
هنگام خرید همچنین به این نکته توجه داشته باشید که بدنه استیل چای ساز در کیفیت چای تهیه شده تاثیری ندارد ولی علاوه بر زیبایی چای ساز موجب بالا رفتن طول عمر آن نیز می‌شود.
حتمأ چای ساز با گارانتی تهیه کنید تا در صورتی که به هر دلیلی نیاز به تهیه قطعه و یا تعمیر چای ساز شد، به مشکل بر نخورید.
امیدوارم در خرید به شما دوستان کمک کرده باشم در رأی گیری ما نیز شرکت کنید…